Đông y - Huyền sâm,hoa mười giờ,cây bạc hà

Huyền sâm trị sốt xuất huyết

Huyền sâm có tác dụng tư âm, giáng hỏa, giải độc hòa ban, thanh hầu chỉ thống, nhuyễn kiên tán kết, giải khát trừ phiền, nhuận táo hoạt trường.

Gọi huyền sâm vì vị thuốc này giống sâm có màu đen (huyền là đen). Tên khoa học là Scrophularia buergeriana Miq, thuộc họ hoa mõm chó. Huyền sâm (Radix Scrophulariae) là rễ phơi hay sấy khô của cây bắc huyền sâm.

Cây bắc huyền sâm là một loại thảo cao khoảng 1,50m, thân vuông màu xanh có rãnh dọc, 4 góc hơi phồng lồi ra, lá hình trứng, mọc đối chữ thập, đầu lá nhọn, mép có răng cưa nhỏ và đều, cuống ngắn, phiến lá dài. Lá phía dưới to hơn, cuống dài hơn, lá phía trên hơi nhỏ, cuống ngắn hơn... Hoa tự mọc thành chùm, cuống ngắn trông như bông, nở ngọn hay đầu cành. Hoa hình ống, hơi phình ở giữa, thắt ở phía trên, mép có 5 cánh, với 1 cánh cao hơn, mọc thành tán, hoa màu tím hoặc màu vàng nhạt, quả màu xanh, khi chín màu đen, chứa nhiều hạt đen.

Huyền sâm có vị đắng, ngọt hơi mặn, tính hơi lạnh, vào 2 kinh Phế và Thận. Theo tài liệu cổ: huyền sâm có tác dụng tư âm, giáng hỏa, giải độc hòa ban, thanh hầu chỉ thống, nhuyễn kiên tán kết, giải khát trừ phiền, nhuận táo hoạt trường. Dùng chữa các bệnh như: phiền khát, cuồng điên, yết hầu sưng đau, ung thũng, tràng nhạc, táo bón, mất ngủ, ôn dịch phát ban, bướu cổ, tăng thêm tinh dịch, hạ sốt, các bệnh thời khí ôn dịch, sưng viêm, các bệnh xuất huyết, mụn nhọt, sưng lở.

Huyền sâm được dùng làm thuốc mạnh tim, giảm sốt, chống viêm cổ họng viêm amiđan, lở loét trong miệng.

Liều dùng 10-12g dưới dạng thuốc sắc. Người tỳ hư tiết tả không dùng được.

Một số bài thuốc có huyền sâm:

- Chữa viêm họng, viêm amiđan: Huyền sâm 10g, cam thảo 3g, cát cánh 5g; mạch môn 8g, nước 600ml. Sắc còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày và làm nước súc miệng.

- Trị phát ban, họng đau: Huyền sâm, thăng ma, cam thảo mỗi thứ đều 20g, nước 600ml. Sắc còn 200ml, uống ấm sau khi ăn 30 phút.

- Trị ban chẩn, sốt cao mê sảng: Nhiệt tà nhập huyết làm sốt cao mê sảng, ban chẩn nổi lờ mờ, lưỡi khô đỏ. Cần thanh dinh thấu nhiệt, giải độc dưỡng âm. Dùng “Thanh dinh thang”: Huyền sâm 12g, tê giác 12g, mạch môn 12g, kim ngân hoa 12g, hoàng liên 6g, sinh địa 20g, đan sâm 8g, đọt tre 8g, liên kiều 8g, nước 600ml. Sắc còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày.

- Trị viêm hạch, lao hạch, lao màng bụng: Huyền sâm 20g, nghệ đen 10g, xạ can 10g, bồ công anh 8g, mộc thông 8g, nước 600ml. Sắc còn 200ml, chia uống 2 lần.

- Trị loa lịch: Huyền sâm 20g, bối mẫu 12g, liên kiều 12g, qua lâu căn 12g, bạc hà 10g, hạ khô thảo 12g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.

- Trị tiểu tràng sán khí: Huyền sâm 100g, (sao) nghiền nhỏ hòa với nước cơm tán nhuyễn làm viên bằng hạt đậu xanh. Mỗi lần uống 6g lúc đói với rượu (hoặc nước nguội hòa rượu – dùng cho phụ nữ và trẻ em).

- Trị kinh phong trẻ em: Huyền sâm 8g, mạch môn 4g, sinh địa 8g, câu đằng 6g, cúc hoa 6g, cam thảo bắc 4g. Nước sắc như trên uống 2 lần trong ngày.

- Trị sốt xuất huyết có choáng: Huyền sâm 20g, cỏ nhọ nồi 10g, chi tử 10g, sinh địa 15g, kim ngân hoa 10g, hoàng đằng 15g, quy vĩ 10g. Nước sắc như trên, uống ngày 2 lần.

- Trị nhọt độc có vết rò, hang hốc: Huyền sâm ngâm rượu uống mỗi ngày 1 ly nhỏ sau khi ăn.

- Trị tam tiêu tích nhiệt: Huyền sâm 12g, hoàng liên 8g, đại hoàng 8g, nước 400ml, sắc còn 150ml, uống ngày 2 lần. Hoặc mỗi vị đều 40g, tán mịn luyện với mật ong, viên bằng hạt ngô, mỗi lần uống 30-40 viên với nước ấm.

- Trị viêm tắc tĩnh mạch tay chân (chứng thoát thư): Huyền sâm 24g, đương quy 10g, cam thảo 10g, huyết giác 10g, ngưu tất 10g, nước 600ml, sắc còn 200ml, uống ngày 2 lần.       

Theo Lương y Minh Chánh - Sức khỏe & Đời sống

************************************************************

Chữa viêm họng bằng hoa mười giờ

Nếu bạn đang khó chịu về bệnh viêm họng, hãy thử cải thiện nó bằng hoa mười giờ xem sao.

Cách làm như sau: Lấy 100 gr hoa mười giờ, 10 gr lá cây rẻ quạt, đem cả hai thứ rửa sạch, giã nhỏ. Sau đó đổ 100 ml nước sôi còn nóng vào hòa đều, chắt lấy nước, ngậm hằng ngày 2-3 lần. Điều trị liên tục 3-5 ngày sẽ cho kết quả tốt. Khi điều trị có thể kết hợp với ngậm, súc nước muối.
 
Hoa mười giờ có tác dụng hoạt huyết, giảm đau, tiêu sưng, tiêu viêm. Vì thế ngoài các chứng đau họng, nó còn có thể chữa viêm da, mụn nhọt, ghẻ lở, ngứa.

Để chữa ghẻ, ngứa, lở, lấy 100 gr thân, lá, hoa mười giờ, 100 gr lá rau sam, 100 gr lá xoan tươi. Các loại lá rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước, ngày bôi 2-3 lần vào nơi tổn thương. Cần bôi liên tục nhiều ngày mới có kết quả.

Hoặc lấy 50 gr thân, lá, hoa mười giờ, lá táo 30 gr, muối ăn 2 gr. Lá táo, cây và hoa mười giờ rửa sạch, giã nhỏ cùng muối ăn rồi đắp vào chỗ bị ghẻ, ngứa, lở. Ngày thay thuốc một lần, cần điều trị 3- 5 ngày cho một đợt.

 

Theo BS Nguyễn Thị Nhân - Báo Đất Việt

************************************************************

Cây bạc hà trị ngứa

Trong dân gian, từ lâu cây bạc hà đã được sử dụng làm dược liệu để chữa trị các chứng đau dạ dày và đau tức ngực.

Trà bạc hà có công dụng lợi tiểu mạnh và trợ giúp tiêu hóa, bằng cách tiêu hủy mỡ. Trong những năm gần đây, lá bạc hà còn được sử dụng trong việc điều trị chứng béo phì.

 

Theo giới chuyên môn, tinh dầu bạc hà thường chiếm từ 40-90% thành phần trong nhiều loại mỹ phẩm cũng như vài loại nước hoa và sản phẩm dầu gội đầu.

 

Ngoài ra, tinh dầu bạc hà còn được sử dụng rộng rãi trong quy trình bào chế nhiều loại tân dược và là chất liệu phổ biến trong liệu pháp mùi hương, giúp tăng cường thư giãn trong khi massage.

Một trong những công dụng thông thường nhất của bạc hà là giúp trị ngứa, đặc biệt trong việc điều trị các vết côn trùng cắn (thường sử dụng kèm với long não). Hương thơm và the của bạc hà còn được sử dụng như là một chất thông mũi nhẹ khi bị cảm lạnh. Ngoài ra, tinh dầu bạc hà còn có tác dụng kích hoạt trí não, rất có ích cho sinh viên, học sinh trong việc tăng cường khả năng học tập.

Các chuyên gia cho biết, chất chiết xuất từ lá bạc hà có khả năng đặc biệt trong việc xua đuổi và tiêu diệt muỗi. Bên cạnh đó, khi trồng cây bạc hà ở gần cửa nhà còn giúp tránh được kiến. Ngoài ra, dầu bạc hà còn được sử dụng như loại thuốc diệt côn trùng thân thiện với môi trường do khả năng tiêu diệt vài loài vật gây hại như các loại côn trùng, ong, kiến và gián…

Theo Nguyễn Niệm - Phụ nữ TPHCM/  Healthtips108.blogspot